همه ساله با شروع فصل سرما و روشن شدن وسايل گرمازا، آلودگي هوا را در شهرها احساس مي‌كنيم. اين موضوع به اين معني نيست كه ما در فصول گرم سال آلودگي نداريم، بلكه سرماي هوا باعث مي‌شود كه ما آلودگي را بيشتر احساس كنيم.
در پاييز و زمستان بيشتر از هر زمان ديگري در اخبار ميشنويد كه هوا آلوده است و لايه سياهي بالاي شهرهاي بزرگ و صنعتي ديده مي‌شود. در اين نوشتار از مجله دلتا به بررسي موضوع آلودگي هوا در سرما مي‌پردازيم.
آلودگي هوا در سرما
يكي از سوال‌هاي مهم دانستي درباره اين است كه مگر آلودگي هوا مربوط به زماني نيست كه باران نبارد و هوا حسابي گرم باشد؟
براي پيداكردن جواب اين سوال بايد شبيه هواشناسها و فيزيكدانهاي جو فكر كنيم. آن‌ها جو را براساس ويژگي‌هاي دمايي به لايه‌هاي مختلفي تقسيم كردهاند. در اين تقسيمبندي لايه پاييني جو، هماني كه در آن تنفس مي‌كنيم، «تروپوسفر» ناميده مي‌شود. تغييرات آبوهوا، تشكيل ابرها و تجمع آلودگي هوا در همين لايه اتفاق مي‌افتد. هوايي كه به سطح زمين نزديكتر است، معمولا بهدليل فعاليتهاي ما زودتر گرم مي‌شود و دماي بيشتري دارد اما هوايي كه بالاي آن قرار گرفته، سردتر است. از آن جايي كه هواي گرم سبكتر از هواي سرد است، به طرف بالا ميرود و هواي سرد كه سنگين است، پايين ميماند. اين چه ربطي به آلودگي هوا دارد؟
خب مسئله اين‌جا است كه وقتي هواي گرم و سبك به بالا ميرود، آلودگيهاي نزديك سطح زمين يعني دود ماشينها و آلايندههاي كارخانهها را هم به بالا مي‌برد و اين‌طوري مي‌شود كه هرچه از سطح زمين فاصله بگيريم، دما بهجاي كمتر شدن، زياد مي‌شود. يعني هواي آلوده در مرزهاي پاييني جو زمين به دام مي‌افتد و گرچه هوا سرد است و در زمستان يا پاييز هستيم ولي ميبينيم كه آسمان به شدت پر دود و دم است و انگار لايه‌هاي خاكستري بر فراز شهر ديده مي‌شود. بهتر است اين وقت‌ها تا مي‌توانيد از خانه بيرون نرويد چون ممكن است حسابي به سرفه بيفتيد يا كم‌كم مشكل تنفسي پيدا كنيد.
پيشنهاد مطالعه: در مجله سلامتي دلتا مطلب «مازوت، خطر جديد پايتخت!» را بخوانيد.
همچنين بخوانيد:
ژل هوشمندي كه به عضله مصنوعي تبديل مي‌شود
بلندترين صدا در تاريخ كره زمين
بعد از خاموشي خورشيد چه اتفاقي براي زمين مي‌افتد؟
با مجله دانستني دلتا همراه باشيد
