معمولا اندازه سايه‌ها كمي طولاني‌تر و يا بزرگ‌تر از جسم در حال حركت مي‌باشد. هنگام ايجاد سايه، اندازه نور نيز ضروري است. اگر سايه بزرگ‌تر باشد مسلما تار خواهد شد.
وقتي منبع نور بزرگ باشد، علاوه بر سايه، نيم سايه هم تشكيل مي‌شود. در اين مطلب از مجله دلتا درباره چگونگي تشكيل سايه صحبت خواهيم كرد.
سايه چگونه تشكيل مي‌شود؟
سايه زماني تشكيل مي‌شود كه جسم كدر در در برابر منبع يك چشمه نور قرار مي‌گيرد. هنگامي كه نور به جسم كدر مي‌تابد و نور از آن رد نمي‌شود درپشت جسم كدر سايه تشكيل مي‌شود.
كوچك‌ترين زاويه بين مسير نور، يعني سطحي كه سايه بر آن مي‌افتد، بلندترين سايه را ايجاد مي‌كند. درصورتي كه جسم به منبع نور نزديك باشد، سايه بزرگ است. چنانچه سطح خميده باشد، انحراف‌هاي بيشتري وجود خواهند داشت.
انواع چشمه نور
با توجه به ابعاد منبع نور و فاصله جسم تا آن، مي‌توان چشمه نور را به دو نوع تقسيم كرد:
چشمه نور نقطه‌اي
درصورتي كه منبع نور ما به اندازه يك روزنه كوچك باشد، به آن چشمه نور نقطه‌اي مي‌گويند. بعنوان مثال درصورتي كه در اتاق تاريك يك مقوا را جلوي يك لامپ قرار دهيم و نقطه‌اي در وسط مقوا ايجاد كنيم، روزنه ايجاد شده در حكم يك چشمه نور نقطه‌اي است كه تنها از آن باريكه‌اي از نور خارج مي‌شود.
چشمه نور گسترده
به منبع اصلي نور مانند لامپ روشن، خورشيد و شمع روشن چشمه نور گسترده مي‌گويند.
اندازه سايه‌ها
اندازه سايه هر چيز بستگي به اين دارد كه نور از كدام سمت به آن بتابد.
- درصورتي كه نور از سمت راست يا چپ بتابد، اندازه سايه آن بلندتر از هنگامي است كه نور از بالا بتابد.
- درصورتي كه نور از بالا بتابد، اندازه سايه آن كوتاه‌تر از هنگامي است كه نور از سمت راست يا چپ مي‌تابد.
تغيير سايه در طول روز
- اگر صبح باشد، سايه اجسام بلندتر از ظهر است.
- اگر ظهر باشد، سايه اجسام كوتاه‌تر از صبح و عصر است.
- اگر عصر باشد، سايه اجسام بلندتر از ظهر است.
نيم سايه چگونه تشكيل مي‌شود؟
همانطور كه گفتيم درصورتي كه منبع نور بزرگ باشد، علاوه بر سايه، نيم سايه هم تشكيل مي‌شود. به دليل آنكه هر منبع نور گسترده‌اي داراي منابع نور نقطه‌اي مي‌باشد، در اين شرايط قسمت مركز سايه، بصورت يكنواخت تاريك شده و اطراف آن داراي روشنايي كمي است كه به مرور با دور شدن از مركز، روشنايي آن بيشتر مي‌شود.
پيشنهاد مطالعه: مطلب چرا رعد و برق اتفاق مي‌افتد را بخوانيد.