برخي از مواد شيميايي و باكتري‌ها، گياهان و حتي رعد و برق مي‌توانند نقش مهمي را در بوي دلپذير پس از باران داشته باشند.
همه ما بوي باران و خاك نم‌زده بعد از بارش باران را دوست داريم. از استشمام عطر خاكي و تازه باران، بخصوص زماني كه اولين قطرات باران تابستاني روي زمين داغ مي‌نشيند لذت مي‌بريم. حتما متوجه شده‌ايد كه باران به خودي خود عطر و بوي خاصي ندارد و در برخورد با خاك است كه رايحه آن در فضا مي‌پيچد. آيا تا به حال با خودتان فكر كرده‌ايد كه دليل اين رايحه خوشايند چيست؟ در ادامه اين مطلب از مجله دلتا قصد داريم به بررسي علت بوي خوش باران بپردازيم.
علت بوي باران چيست؟
بوي باران كه تاثير روحي و رواني فوق العاده‌اي روي افراد مي‌گذارد در واقع حاصل يك سري فرايندهاي كاملا علمي است كه در ادامه به آن ها اشاره خواهيم كرد:
باكتري‌هاي خاك
باكتري‌هايي كه در خاك زندگي مي‌كنند مواد آلي مرده يا پوسيده را به تركيبات ساده شيميايي تجزيه مي‌كنند كه به عنوان مواد مغذي براي رشد گياهان و ساير ارگانيسم‌ها استفاده مي‌شوند.
يكي از محصولات جانبي اين باكتري‌ها، تركيبات ارگانيكي به نام ژئوسمين مي‌باشد كه نقش مهمي در توليد رايحه باران دارند.
ژئوسمين نوعي الكل است و مولكول‌هاي الكل معمولا رايحه قوي دارند. اگرچه ساختار شيميايي پيچيده ژئوسمين باعث شده افراد حتي در سطح بسيار پايين نيز آن را حس كنند.
فعاليت باكتري‌ها قبل از بارش باران
زماني كه خاك براي مدت طولاني خشك است، ميزان فعاليت تجزيه باكتري‌ها كند مي‌شود. درست قبل از بارش باران، هوا رطوبت بيشتري پيدا مي‌كند. همين امر باعث مرطوب شدن زمين مي‌شود. در نتيجه آن، فعاليت باكتري‌ها افزايش يافته و ژئوسمين بيشتري توليد مي‌كنند.
هنگام بارش باران و برخورد آن با خاك، ژئوسمين به صورت ذرات معلق آزاد شده و توسط باد به اين سو و آن سو مي‌رود. به اين ترتيب رايحه خوش ژئوسمين در هوا پخش مي‌شود و ما مي‌توانيم آن را حس كنيم.
بيني انسان به اين عطر بسيار حساس است و مي‌تواند حضور تعداد كمي ژئوسمين در هر ميليارد مولكول هوا را تشخيص دهد.
روغن‌هاي گياهي
يكي ديگر از عوامل موثر در توليد عطر خاك باران زده روغن‌هاي گياهي هستند.
برخي از گياهان در دوراني كه باران نمي‌بارد روغن‌هايي را در خود ذخيره مي‌كنند. با بارش باران اين روغن‌ها همانند ژئوسمين وارد هوا شده و بوي خوش آن‌ها در فضا مي‌پيچد.
رعد و برق
اگر رايحه باران بعد از رعد و برق و بطور ناگهاني قوي شده است علت آن لايه اوزن مي‌باشد.
رعد و برق مي‌تواند اكسيژن و نيتروژن را از هم جدا كند. اين دو عنصر طي فرايندي دوباره با هم تركيب مي‌شوند. اكسيد نيتروژن از تركيب اين دو عنصر ايجا مي‌شود. اين مولكول معطر است و بويي شبيه كلر مي‌دهد.
پيشنهاد مطالعه: مطلب چرا رعد و برق اتفاق مي‌افتد را بخوانيد.