بجز حواس پنجگانه، حواس ديگري هم داريم كه حس جهت يابي يكي از آن‌ها است. اين حس به ما مي‌گويد كه در كجا قرار داريم و از كدام مسير مي‌توانيم به مقصد خود برسيم.
اگر خودتان را با اطرافيانتان مقايسه كرده باشيد حتما مي‌دانيد كه حس جهت‌يابي و قدرت آن در ميان افراد مختلف متفاوت است و اين حس در برخي افراد قوي‌تر و در برخي افراد ضعيف‌تر است. اما اخيرا دانشمندان مطالعات گسترده‌اي در مورد اين حس انجام داده و ارتباط خاص و معناداري ميان اين حس و حس بويايي كشف كرده‌اند كه نشان مي‌دهد افراد با حس بويايي قوي، حس جهت يابي قويتري هم دارند. در اين مطلب از مجله دلتا ما به بررسي جديدترين يافته‌هاي دانشمندان در مورد ارتباط بين حس بويايي و حس جهت يابي خواهيم پرداخت.
آيا حس بويايي قوي‌تر به معناي حس جهت يابي قوي‌تر است؟
اصطلاحي قديمي وجود دارد كه مي‌گويد “نوك بيني‌ات را دنبال كن تا به مقصد برسي” اما به نظر مي‌رسد اين عبارت چندان هم بي‌ربط نبوده است چون دانشمندان معتقدند ارتباط مستقيم و معناداري بين حس جهت يابي و حس بويايي ما وجود دارد.
محققان عصب شناس از ۵۷ جوان خواستند تا در يك روستاي مجازي در صفحه رايانه خود گشت و گذار و مسيريابي كنند تا قدرت جهت يابي آن‌ها آزموده شود. سپس توانايي همين افراد در تشخيص بوها و رايحه‌هاي مختلف مورد بررسي و تحليل قرار گرفت به اين شكل كه آن‌ها بوي چهل ماده مختلف را از روي نوك يك خودكار نمدي استشمام كردند و سپس چهار عبارت روي صفحه نمايش درج شد و از اين افراد خواسته شد تا نزديك‌ترين كلمه به هر بو را انتخاب كنند.
با كامل شدن اين دو بخش مجزاي تحقيق مشخص شد افرادي كه در حس بويايي در ميان ۵۷ نفر در رتبه‌هاي برتر قرار داشتند دقيقا همان افرادي بودند كه در جهت يابي و مسيريابي نيز بالاترين امتياز را كسب كرده بودند.
اين نتايج نشان مي‌دهد كه ارتباط مشخصي بين مهارت در تشخيص بوها و قدرت مسيريابي و جهت يابي وجود دارد چون اين دو مهارت به يك منطقه در مغز ما مرتبط هستند. بخش قدامي چپ كورتكس و بخش راست هيپوكامپوس هر دو در افرادي كه حس بويايي و حس جهت‌يابي قويتري دارند بزرگ‌تر است.
دانشمندان مي‌دانند كه بخش قدامي كورتكس به حس بويايي مرتبط است و هيپوكامپوس نيز هر دو كار جهت يابي و بويايي را بر عهده دارند.
ارتباط حس جهت يابي و حس بويايي
در مطالعه ديگري گروهي ۹ نفره از افرادي كه قسمت قدامي كورتكس مغز آن‌ها آسيب ديده بود مورد بررسي قرار گرفتند و مشخص شد كه اين افراد هم در تشخيص بوها و هم در جهت يابي مسيرها دچار مشكل هستند.
نتايج اين مطالعات در مقاله‌اي در مجله Nature Communications در روز ۱۶ اكتبر توسط محقق دانشگاه هاروارد منتشر شد.
اين مطالعه و نتايج آن نشان مي‌دهد كه ارتباطي تنگاتنگ و مستقيم بين حس مسير يابي و حس بويايي وجود دارد و اين ارتباط مي‌تواند به بيماراني كه يكي از اين دو حس خود را از دست داده‌اند كمك كند.
پيشنهاد مطالعه: مطلب چند ماهواره در حال حاضر به دور زمين مي‌چرخند؟ را در مجله دلتا بخوانيد.